W obronie pracowników kultury

Posłanka Daria Gosek-Popiołek
ul. Gertrudy 14/2
31-048 Kraków
[email protected]

Pan
prof. dr hab. Piotr Gliński
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Szanowny Panie Premierze,

w związku z epidemią wirusa COVID-19 zamykane są kolejne instytucje kultury, odwoływane są wydarzenia kulturalne, zarówno te masowe, jak i mniejsze, często realizowane oddolnie, przez organizacje pozarządowe czy mniejsze, lokalne instytucje kultury.

W zaprezentowanych przez panią minister Emilewicz czy premiera Morawieckiego pakietach wsparcia znajdziemy z łatwością systemowe wsparcie dla prywatnego sektora, przedsiębiorców i firm.

Natomiast brakuje wsparcia dla instytucji kultury, pracowników tych instytucji, organizacji pozarządowych działających w kulturze i samych artystów/artystek czy animatorów i animatorek kultury.

Zwracam się więc z prośbą o wydanie rozporządzenia, zgodnie z którym możliwe byłoby dokonanie zmian w harmonogramach wydarzeń artystycznych i kulturalnych finansowanych ze środków otrzymanych w ramach programów grantowych prowadzonych przez ministerstwo i takie instytucje jak Narodowe Centrum Kultury, a także by w przypadku niezrealizowania projektu z powodu epidemii instytucja nie była zobowiązana do zwrotu wydatkowanych do tej pory środków lub do płacenia kar.

Jednocześnie chciałabym zwrócić uwagę na sytuację osób pracujących przy realizacji grantów, które z instytucjami/organizacjami pozarządowymi współpracują na podstawie umów zlecenia i umów o dzieło. To właśnie te osoby pozbawione będą w ciągu najbliższych tygodni, często jakichkolwiek, dochodów. Na pewno zdaje sobie Pan Minister sprawę z tego, jak bardzo sektor kultury dotknięty jest zjawiskiem prekaryzacji. Epidemia jeszcze pogłębi strukturalne problemy polskiego sektora kultury. Apeluję więc o podjęcie działań na rzecz tej grupy zawodowej i jednocześnie zgłaszam chęć współpracy z ministerstwem na rzecz wypracowania systemu wsparcia tych osób.

Odwołanie spektakli i koncertów w sposób negatywny wpłynie na wysokość uposażenia aktorów, tancerzy, muzyków, śpiewaków, inspicjentów sceny itp. a także personelu technicznego, otrzymujących poza podstawowym wynagrodzeniem osobne i z reguły arbitralnie przez dyrekcję ustalane honoraria za każdorazowy występ. Powszechną praktyką jest bowiem zatrudnianie w niepełnym wymiarze godzin i rekompensowanie tego dodatkami wypłacanymi za odbyte wydarzenie. Większość artystów sceny i estrady, szczególnie młodych, zatrudnionych jest na części, zwykle połowie lub mniej, etatu. Podstawą wynagrodzenia pełnoetatowego jest minimalna płaca. W praktyce więc artyści uzupełniają swoje dochody jedynie dzięki honorarium za występy. Obecna sytuacja oznacza dramatyczny spadek zarobków tych grup zawodowych w ciągu najbliższych miesięcy. Dla młodych artystów (choć nie tylko) może to nawet oznaczać kłopoty w utrzymaniu się na minimalnym poziomie egzystencji.

W tej wyjątkowej sytuacji, w jakiej obecnie znajduje się nasze państwo, obywatele i obywatelki zasługują na wsparcie i pomoc. Epidemia  wirusa COVID-19 ma olbrzymi, negatywny wpływ na naszą codzienność. Zadaniem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest stać na straży interesów pracowników sektora kultury, z uwzględnieniem jego specyfiki.

Deklaruję chęć pomocy w wypracowywaniu mechanizmów wsparcia, bo jako pracownica sektora kultury doskonale rozumiem niepewność i lęk odczuwany obecnie przez twórców kultury w Polsce w obliczu konieczności długotrwałego zawieszenia działalności kulturalnej, artystycznej, zawodowej.

Z wyrazami szacunku,
Daria Gosek-Popiołek