Jeszcze nie tak dawno, w całej Polsce hucznie obchodzono pierwszomajowe święto. Był to najważniejszy dzień dla świata pracowników i pracownic, dlatego warto przypominać rodowód Święta Robotniczego 1. Maja - święta socjalistycznego i robotniczego.

Święto 1 Maja wprowadziła w 1889 r. II Międzynarodówka – zrzeszenie partii robotniczych - chcąc upamiętnić wielki strajk w 1886 r. w Chicago, który został zorganizowany pod hasłem wprowadzenia ośmiogodzinnego dnia pracy. Od tego czasu święto pierwszego maja jest świętem walki o lepszą pracę - nie uroczyste akademie ku czci władzy, ale ponad 130-letnia tradycja oporu pracowników wobec wyzysku i przemocy. To dzień pamięci o tych, którzy mieli odwagę upominać się o swoje prawa w świecie, w którym ośmiogodzinny dzień pracy, urlop wypoczynkowy, bezpłatna edukacja i opieka zdrowotna były zbywane pogardliwym prychaniem: "utopia".

Wiadomość o ustanowionym przez II Międzynarodówkę Święcie Pracy szybko dotarła do Bielska i Białej, które było wówczas ważnymi ośrodkami przemysłowymi regionu. Robotnicy bielskich i bialskich fabryk ustalili, że Święto Pracy obchodzone będzie już w rok po jego ogłoszeniu.

Władze obu miast oraz właściciele fabryk wprowadzili zakaz organizowania Święta Pracy. Robotnicy, oburzeni zakazem władz, 23 kwietnia 1890 roku zebrali się na rynku w Białej. Zgromadzenie liczyło 3-4 tysiące osób. Do stłumienia demonstracji władza wezwała wojsko. Na skutek użycia broni zginęło 21 robotników, a 18 zostało rannych.

Była to najpotężniejsza na ziemiach Polski manifestacja robotników.

Te tragiczne wydarzenia działy się w przededniu 1. Maja 1890 roku. Pod wpływem demonstracji, właściciele fabryk wycofali się ze zmowy utrudniającej robotnikom świętowanie i o 18:30 zamknęli fabryki, aby robotnicy mogli świętować dzień solidarności ludzi pracy zwany Świętem Pracy. W Bielsku i Białej, 1 Maja odbyły się liczne zgromadzenia i wspaniały pochód. Robotnicy wystawili szereg żądań: podniesienie płacy, uregulowanie akordów, pobudowanie sypialń dla robotników zamiejscowych oraz skrócenie czasu pracy do 8 godzin.1 maja należy do nas wszystkich: gospodyń domowych, ratowników medycznych, nauczycielek, ślusarzy, programistek, muzealników, pielęgniarek, kucharzy, kasjerek... Słowem: do pracowników i pracownic. To nasze święto i nasz dzień walki – walki o wyższe pensje, godną pracę, szacunek i prawo do odpoczynku. Dziś, tak samo jak w 1886 roku.

Dlatego członkowie Lewica Razem, 1 maja składamy kwiaty na placu Mickiewicza, dawniej Blichowym, w miejscu skąd w świątecznym nastroju wyruszali bielscy robotnicy i robotnice, aby upamiętnić ich trud i walkę. Z okazji Święta Pracy życzymy nam wszystkim: równości, solidarności i sprawiedliwości społecznej. Niech się święci 1 Maja, Pracownicze Święto ✊!

Fot. Darek Lamek-Kochanowski