Stanowisko w sprawie suszy

Wysychająca Polska

Zmiany klimatu już dziś objawiają się coroczną suszą w Polsce. Przynosi ją wzrost temperatur i parowania, brak śnieżnych zim, opady częściej przybierające postać ulew, a rzadziej dobrze wnikającego w grunt wielodniowego umiarkowanego deszczu. W przyszłości susze będą częstsze, dłuższe i intensywniejsze.

W pierwszej kolejności niedostatek wilgoci w glebie uderza w rolników, następnie ograniczona dostępność wody dotyka przemysł i energetykę. Pożary lasów trawią dziedzictwo kilku pokoleń. Całe społeczeństwo cierpi w wyniku pośrednich efektów susz. Równocześnie, inne regiony zmagają się z powodziami błyskawicznymi - innym typowym skutkiem ocieplenia klimatu. Obserwowana susza obnaża wrażliwość obecnego modelu gospodarowania naszym krajem i wskazuje pilny cel osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i budowy odporności na kryzysy.

Postawa i wartości Lewicy Razem

Prawda jest fundamentem polityki Lewicy Razem. Domagamy się prowadzenia polityki uwzględniającej całą naszą wiedzę naukową. Mądre gospodarowanie ziemią i zasobami wodnymi uwzględnia długofalową, ilościową i systemową perspektywę naszego rozwoju.

Obecna dekada jest kluczowa dla powstrzymywania zmian klimatu. Obserwowana polityczna bezczynność, bezradność i inercja zamiast zdecydowanego ograniczania emisji gazów cieplarnianych przyniesie spadające plony, kłopoty z zasilaniem w energię, rosnące koszty życia i koszty funkcjonowania gospodarki. W dalszej perspektywie - to odpowiedzialność za cierpienie, ruinę i śmierć: swoją ziemię będą musieli porzucić zarówno najubożsi świata, jak i ci gospodarujący w pustynniejących regionach Polski.

Lewica Razem buduje solidarną i odpowiedzialną wspólnotę. Musimy zapewniać uczciwe wsparcie i reguły dla rolnictwa i leśnictwa; uczciwymi zasadami wspierać przemysł odporny na kryzysy i zrównoważony środowiskowo; przystosować miasta do skrajnych warunków pogodowych. Dla przyszłych pokoleń musimy chronić wolno odnawialne zasoby wód podziemnych.

Odpowiedzialne i systemowe działanie

Zatrzymywanie wody opadowej na powierzchni całego kraju jest priorytetem w odpowiedzi na zagrożenie suszą. Domagamy się zatrzymania osuszania polskiej ziemi - posłanka Lewicy Razem, Daria Gosek-Popiołek, złożyła w Sejmie projekt nowelizacji prawa wodnego uwzględniający głosy naukowców i organizacji pozarządowych. Spowolnienie odpływu wód musimy rozpocząć chroniąc obszary zasilające nasze dorzecza - strategicznie podporządkowując tam gospodarkę leśną naturalnej retencji wody. Tereny podmokłe, elementy krajobrazu zatrzymujące wodę, doliny zalewowe rzek wymagają renaturyzacji i ochrony.  Zmieniamy przepisy i cele gospodarki wodnej by systemowo zwiększać retencję w skali całego kraju. Pilnie potrzeba powstrzymania nowych projektów melioracyjnych, oraz zarządzania istniejącą infrastrukturą w kierunku retencji wody, a nie odwadniania (np. poprzez zastawki).

Odpowiedzialność dla Lewicy Razem to programy, które w pierwszej kolejności odpowiadają na największe wyzwania i gwarantują odpowiedź na miarę skali kryzysu. Budżet państwa musi być konstruowany strategicznie i wydatki na poszczególne programy muszą odpowiadać względnej skali problemów z jakimi się zmagamy. Instrumenty podatkowe i regulacje prawne powinny wspierać uczciwą konkurencję opartą o odpowiedzialną i odporną gospodarkę wodą. Domagamy się ewolucyjnego budowania przemysłu minimalizującego swój ślad środowiskowy, w szczególności węglowy i odpornego na skutki zmian klimatu, zwłaszcza susze. Kompleksowy program transformacji energetycznej od lat jest sztandarową konstruktywną propozycją Lewicy Razem.

Stabilność naszej przyszłości wymaga współpracy i koordynacji programów rozwoju państwa i gospodarki. Lewica Razem chce wykorzystania synergii między celami zrównoważonego rozwoju. Zaprzestanie osuszania i odtwarzanie torfowisk to zarówno woda zatrzymana lokalnie z niezwykłą wydajnością, jak i powstrzymanie ogromnych emisji gazów cieplarnianych. Jednym krokiem powstrzymujemy zmiany klimatu powodujące częste susze i przystosowujemy się do ich skutków. Popieramy apel Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego, by sztuczna retencja w powszechnej skali, jako działanie ostatniego wyboru, przyjmowała postać polderów zalewowych i zbiorników infiltracyjnych, nie zaś zbiorników zaporowych nie wpływających znacząco na tempo spływu wód. Jednocześnie wzywamy do transparentnego i systemowego procesu zapewnienia odnawialnych zasobów wodnych dla przemysłu i energetyki. Sprzeciwiamy się działaniom pozorowanym, które nie pozwalają skutecznie zatrzymać wody dla regionalnego odbiorcy, a wiele kosztują środowisko i polskiego podatnika. Domagamy się  uwzględnienia wszystkich skutków działań mających wpływ na suszę, zwłaszcza wpływu na środowisko i nasze bezpieczeństwo w przyszłości.

Ulewne opady powinny być okazją do uzupełnienia zasobów hydrogeologicznych. Dzięki mądremu planowaniu przestrzennemu i infrastrukturze mogą być naszą szansą, a nie  katastrofą. Adaptacja miast do zmian klimatu w swoim sercu ma zrównoważone i odporne gospodarowanie wodą - zielona retencja, zatrzymanie wód opadowych, zwiększenie przepuszczalności powierzchni i zatrzymanie betonowania polskich miasteczek. Lewica Razem wzywa do skoordynowanego wdrażania rozwiązań miast-gąbek oraz powszechnej wymiany dobrych praktyk między samorządami.