W związku z Mistrzostwami Świata w Piłce Nożnej 2022 w Katarze, Lewica Razem wzywa Polski Związek Piłki Nożnej i Ministerstwo Sportu do podjęcia na arenie międzynarodowej kroków zmierzających do pozbawienia skorumpowanej i skompromitowanej organizacji FIFA monopolu na najpopularniejszy sport świata.

Zawody sportowe są wykorzystywane przez autorytarne reżimy do wybielania swojego wizerunku nie od dziś. Tak wykorzystały igrzyska olimpijskie III Rzesza w 1936 r. i ZSRR w 1980 r., z kolei mistrzostwa świata w piłce nożnej miały legitymizować Włochy Benito Mussoliniego w 1934 r. czy Argentynę Jorge Videli w 1979 r. Ostatnimi laty autorytarne reżimy ponownie używają wielkich imprez sportowych do pudrowania swoich wizerunków. W XXI wieku Chiny dwukrotnie organizowały już igrzyska zimowe i letnie, poprzednie piłkarskie mistrzostwa odbyły się w putinowskiej Rosji, już po nielegalnej aneksji Krymu. W tym roku gościć je będzie absolutystyczny Katar. Sport zawodowy został opanowany przez wielkie pieniądze od dyktatur.

Mistrzostwa Świata są jedną z najpopularniejszych imprez na świecie, oglądanymi przez miliony kibiców, dla których jest to długo wyczekiwany festiwal sportowej radości. Niestety, w tym przypadku trudno będzie oddzielić sportowe emocje od krwi przelanej podczas budowy infrastruktury, łamania praw człowieka przez katarski reżim oraz korupcji towarzyszącej wyborowi gospodarza turnieju.

Na szczególne potępienie zasługuje milczenie FIFA w temacie nagminnego łamania praw pracowniczych przy budowie stadionów, o których alarmowano od lat. Styl uprawiania rządów i traktowanie robotników zarobkowych (najczęściej z biednych krajów Azji - Indii i Bangladeszu) nazwany został „nowoczesnym niewolnictwem”. Szacuje się, że na budowach przygotowujących Katar do organizacji mundialu zginęło ponad 6 500 pracowników. Ich krwią spłynął każdy stadion, droga, czy hotel zbudowany na mistrzostwa.

Katar to monarchia absolutna, która finansuje terroryzm i cenzuruje media. Prawa kobiet są powszechnie łamane, a za „przestępstwo homoseksualności” grozi nawet kara śmierci. Ochrona pracowników najemnych jest fikcją.

Nadmienić należy, że przyznanie tak wielkiej imprezy pustynnemu krajowi, bez przygotowanej infrastruktury, w dobie katastrofy klimatycznej, powiększa tylko emisję gazów cieplarnianych i przyczynia się w znaczący sposób do ocieplenia klimatu. Jak wynika z raportu Carbon Market Watch, Mistrzostwa Świata w Katarze mają wyemitować 3,6 mln ton dwutlenku węgla, co przewyższa ilość emisji wygenerowanych przez Mistrzostwa Świata z 2018 roku w rosji o 1,5 mln ton; to więcej niż roczne emisje Islandii.

Jest tajemnicą poliszynela, że FIFA nie kieruje się dobrem kibiców ani sportu przy wyborze gospodarzy kolejnych imprez. Mistrzostwa Świata stały się komercyjną imprezą, z której korzyści czerpią jedynie sponsorzy, często promujący niezdrowe jedzenie i alkohol, a w przypadku sponsorów lokalnych telewizji także hazard.

Sport, a w szczególności piłka nożna, powinien wrócić do swoich korzeni. Pierwsze kluby piłkarskie tworzone były przez lokalne społeczności i były dobrem wspólnym, które jednoczyło ludzi w zdrowej, sportowej rywalizacji i zabawie. Należy dołożyć wszelkich starań, aby ograniczyć wpływ na piłkę nożną polityki i wielkich pieniędzy pochodzących często z wątpliwych źródeł - powiązanych z przestępczością, oligarchami, czy reżimami autorytarnymi.

Przykład niemieckiego modelu własności klubów pokazuje, że sport nie musi być tylko drogą zabawką miliarderów czy listkiem figowym różnej maści dyktatur. Sport, a piłka nożna w szczególności, może być integralną częścią lokalnej społeczności, która ze swojego klubu czerpie bezpośrednie korzyści.

Taki powrót do korzeni nie będzie jednak możliwy, póki monopol na profesjonalną piłkę nożną jest w rękach FIFA. Federacja skutecznie blokuje reformy nie tylko na poziomie światowym, ale także narodowym, niejednokrotnie wstrzymując drogę do zmian pod pretekstem “zachowania neutralności narodowych związków piłkarskich.” Póki FIFA będzie pozbawioną nadzoru organizacją nieodpowiadającą przed nikim, dopóty piłka nożna będzie dalej odsuwać się od ideałów, które początkowo jej przyświecały.

W związku z tym apelujemy o rozpoczęcie dyskusji nad zastąpieniem obecnego systemu zarządzania globalnymi sportami. Nasz apel kierujemy przede wszystkim do działaczy Polskiego Związku Piłki Nożnej i do Ministerstwa Sportu: zainicjujcie międzynarodową debatę nad zmianami, tak by skandaliczny wybór Kataru na organizatora mistrzostw i wszystkie związane z tym wydarzenia nigdy więcej się nie powtórzyły.

Nowa organizacja powinna zapewniać bezpieczeństwo osobom startującym w zawodach i tym, które im kibicują, niezależnie od płci czy orientacji seksualnej. Przykład Kataru boleśnie pokazał, że trzeba też jednym tchem wymieniać z nimi wszystkie osoby pracujące w sporcie i wokół niego, od budujących stadiony do podających butelki z wodą - ich prawa i potrzeby również muszą być elementem nowego systemu. Jednocześnie, zarówno jako członkowie lewicowej partii, ale też jako osoby uprawiające sport i kibice, deklarujemy chęć aktywnego udziału w tej dyskusji. Naszym celem jest wypracowanie systemu, który będzie zapewniał równy i nieograniczony dostęp wszystkim zainteresowanym do każdej aktywności sportowej i kibicowskiej, ochronę praw osób zawodowo zajmujących się sportem oraz jasne i przejrzyste zasady finansowania sportu zawodowego.

Fot.: Emilio Garcia