Interpelacja Razem ws. kryzysu humanitarnego na granicy PL-BY
Szanowny Panie Ministrze,
29 maja 2024 roku na stronach Rządowego Centrum Legislacyjnego opublikowano projekt rozporządzenia MSWiA w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Republiką Białorusi. Wbrew zapowiedziom premiera Donalda Tuska, który na konferencji prasowej informował, że przy granicy z Republiką Białorusi zostanie wprowadzona strefa buforowa o szerokości "mniej więcej 200 metrów", załącznik do projektu rozporządzenia przewiduje, iż strefa obejmie 2-3 km, a w przypadku terenów Białowieskiego Parku Narodowego nawet do 7 km.
- Doświadczenie wprowadzonego w pasie nadgranicznym stanu wyjątkowego w 2021 pokazało, że takie rozwiązanie utrudnia działanie mediów i organizacji humanitarnych. Wskazywali na to wielokrotnie politycy obecnej koalicji rządzącej, wśród nich premier Donald Tusk. W sierpniu 2021 roku obecny premier postulował następujące działania: “Dostarczyć natychmiast pomoc, która jest niezbędna dla tych ludzi, żeby przeżyć (...) To nie zmienia żadnego paradygmatu politycznego. Nic się nie zawali, żaden system, jeśli poda się lekarstwo, chleb i wodę”.
- koczującym na polsko-białoruskiej granicy “pomóc, przewieźć do ośrodka, zarejestrować i rozpatrzyć wnioski azylowe”.
- “Rozpocząć naprawdę profesjonalną akcję dyplomatyczną”.
Na polsko-białoruskiej granicy wciąż giną ludzie. Nie ma tygodnia, w którym nie dochodziłoby do kolejnych tragedii. Zamiast przewidzianej prawem procedury azylowej wciąż stosowane są nielegalne, zagrażające życiu i zdrowiu wywózki, tzw. push-backi. Jak piszą organizacje humanitarne, od momentu zaprzysiężenia obecnego rządu 13 grudnia 2023 zostały w ten sposób potraktowane ponad cztery tysiące osób. Ta praktyka nie różni się od tego, co działo się za rządów PiS.
Zamknięcie strefy przygranicznej oznacza odebranie dostępu do niej mediom. 6 września 2021 roku, podczas sejmowej debaty nad rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 2 września 2021 r. w sprawie wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego, mówił Pan, Panie Ministrze: “Odcinanie mediów jest odcinaniem opinii publicznej od rzetelnej informacji. Dlaczego boicie się mediów na granicy? Ukrywanie tego, co się dzieje jest fatalną praktyką”. Trudno się z tą oceną nie zgodzić.
W związku z powyższym, na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1799), prosimy o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
- Czy celem projektowanego rozporządzenia jest ukrycie sytuacji takich, jak zarejestrowana na filmie, w którym - jak alarmowało Podlaskie Ochotniczego Pogotowia Humanitarne - widać osobę nieprzytomną wynoszoną przez służby za zaporę?
- Podczas posiedzenia w dniu 6 września 2021 roku Sejm głosował nad wnioskiem klubu Lewicy o uchylenie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 września 2021 r. w sprawie wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego. Ze 114 obecnych w trakcie głosowania posłów i posłanek Koalicji Obywatelskiej za uchyleniem rozporządzenia głosowało 114 osób. Czym różni się obecna sytuacja od tamtej? Co uzasadnia tak radykalną zmianę stanowiska Koalicji Obywatelskiej w kwestii ograniczania dostępu do terenu przygranicznego?
- W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia znajduje się zapis: “Jednocześnie przepisy ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej w art. 12b przewidują szereg wyjątków, które pozwolą w znacznym stopniu ograniczyć oddziaływanie przepisów projektowanej regulacji w wymiarze społecznym”. Jakie wyjątki w stosowaniu rozporządzenia przewiduje Ministerstwo? Dlaczego nie zostały one uwzględnione w opublikowanym projekcie?
- Czy czasowy zakaz przebywania będzie dotyczyć przedstawicieli mediów?
- Czy rząd konsultował wprowadzenie zakazu przebywania na obszarze przygranicznych gmin z ich władzami samorządowymi?
- Czy rząd oszacował straty, jakie zostaną poniesione przez mieszkańców w efekcie wprowadzenia zakazu przebywania w obszarze przygranicznym w proponowanym kształcie? Czy rząd przewiduje pomoc w postaci rekompensat dla mieszkańców, którzy utrzymywali się z turystyki na terenie objętym rozporządzeniem?
- Czy przywołane powyżej wypowiedzi Donalda Tuska i Pana, Panie Ministrze, powinniśmy rozumieć tak, że słowa wypowiedziane przez polityków Platformy Obywatelskiej przestają mieć znaczenie, gdy kończy się kampania wyborcza?
Fot. archiwalne zdjęcie posła Macieja Koniecznego, Usnarz Górny, sierpień 2021.
Czytaj więcej: